Netykieta w szkole

W tym tygodniu odbędą się już ostatnie zajęcia w tym semestrze z zajęć „Technologia informacyjna w warsztacie nauczyciela historii”. To nie będzie podsumowanie. Napiszę je po wstawieniu ocen i wyrażeniu opinii przez studentów o prowadzonych przeze mnie zajęciach. Cieszę się, że efekty semestralnej pracy studentów są widoczne i dostrzegane przez wielu odbiorców. Ich strony internetowe, podcasty oraz zdjęcia do galerii „Moje miejsca pracy w czasie pandemii” zwróciły uwagę również władz uczelni (ostanie wydanie biuletynu naszego Rektora) oraz Działu Komunikacji i Biura Karier. Wszystkie reakcje pokazują, że istnieje potrzeba nowego podejścia do zajęć dydaktycznych, także ich strony praktycznej. Ostatnie spotkanie chcę poświęcić netykiecie. Przygotowałem dwie propozycje do dyskusji, które i tu zamieszczam. Będę wdzięczny za uwagi.

Potrzeba dyskusji

Nie ulega wątpliwości, że trudno dzisiaj wyobrazić sobie lekcje szkolne bez użycia internetu. Poczynione w czasie pandemii doświadczenia będą wykorzystywane z pewnością w przyszłości. Z tych też powodów wydaje się jak najbardziej uzasadnione stałe dyskutowanie o netykiecie, czyli sposobach zachowania w internecie. Dotyczy to tak nauczycieli, jak i uczniów. W czasie ostatnich zajęć z „Technologii informacyjnej w warsztacie nauczyciela historii” chcę przedyskutować dwie propozycje wytycznych/reguł dla nauczycieli oraz uczniów. Jest to oczywiście wstępna propozycja, która wymaga dalszego rozwinięcia. Już teraz zapraszam osoby zainteresowania do dyskusji.

Wytyczne dla nauczycieli korzystających z internetu

1. Nie rób niczego pochopnie! Nie musisz reagować natychmiast.
2. Zwracaj uwagę na możliwy odbiór Twoich działań. Nauczyciele nie pojawiają się w internecie nigdy jako osoby prywatne, ale są postrzegani jako przedstawiciele szkoły i środowiska inteligencji.
3. Nie czyń niczego, co mogłoby podważyć Twoje kwalifikacje do zawodu nauczyciela i Twoją uczciwość wobec uczniów.
4. Wykazuj się dużym taktem w kwestiach politycznych, społecznych, religijnych i innych delikatnych sprawach.
5. Nie pisz niczego, czego nie chciałbyś odnaleźć w sieci jutro, za kilka tygodni lub za kilka lat.
6. Myśl o użyteczności Twojego przekazu, nie ma potrzeby wzmagania szumu informacyjnego czy zalewu elektronicznych śmieci.
7. Współdziałaj z uczniami i innymi nauczycielami w używaniu instrumentów cyfrowych.
8. Bądź uprzejmy, komunikacja elektroniczna także wymaga zasad savoir-vivre. A kto jak nie nauczyciel powinien uczyć ich stosowania?
9. Zadbaj o swoje ustawienia prywatności, by móc kontrolować rozchodzenie się przekazu.
10. Przestrzegaj zwyczajów społecznych i praw obowiązujących w sieci, zwłaszcza praw autorskich.
11. …

Media społecznościowe w klasie

Ulotka ta powinna zostać rozdana uczniom przed intensywnym korzystaniem z mediów społecznościowych na lekcjach. Nie zastępuje jednak rozmowy na temat doświadczeń i zachowań w internecie. Sieci społecznościowe, takie jak Instagram, WhatsApp, Snapchat, Facebook, Twitter, fora dyskusyjne, czaty i blogi są obecnie wykorzystywane do komunikowania się z przyjaciółmi i rodziną na różne sposoby. Podobnie jak w bezpośrednim kontakcie z innymi ludźmi, na portalach społecznościowych reprezentujesz siebie, swoją rodzinę i szkołę. Dlatego należy zachowywać się właściwie i być uczciwym. Pomogą Ci w tym poniższe wskazówki.

1. Jeśli dostajesz zadania na zajęciach, które można wykonać za pomocą mediów społecznościowych, możesz i powinieneś to zrobić. Jednak zawsze są dostępne alternatywne metody pracy, nikt nie jest zmuszany do korzystania z sieci społecznościowych.
2. Zawsze zastanów się dwa razy, czy chcesz coś opublikować na portalach społecznościowych.
3. Zachowuj się w sieci z szacunkiem wobec siebie i innych użytkowników. To że nie widzisz ich „face to face” nie oznacza, że można łamać reguły kontaktów z innymi.
4. Pamiętaj, że wiele innych osób poza adresatami czyta i widzi to, co publikujesz: dzieci, ludzie innych narodowości i kultur, Twoja rodzina, przyszli pracodawcy, itp.
5. Jeśli nie masz pewności co do działań własnych lub innych osób w sieciach społecznościowych, zapytaj doświadczonych dorosłych. W razie wątpliwości należy powstrzymać się od wykonywania wszelkich działań do czasu uzyskania pewności, co należy zrobić.
6. Pamiętaj, że właściwie wszystkie teksty, zdjęcia i filmy w sieciach społecznościowych mogą być dostępne dla innych, nawet jeśli je zastrzeżesz.
7. Nie zapominaj, że wszystko, co robisz w sieci, jest zapisywane i nie może być przez Ciebie usunięte.  Czy na pewno chcesz, by ktoś je odnalazł po latach?
8. Nie zostawiaj w sieciach społecznościowych danych osobowych, takich jak adres, numery telefonów, data urodzenia, rozkład dnia lub podobne dane. Możesz narażać siebie i/lub innych na niebezpieczeństwo.
9. Powstrzymuj się od przedstawiania przemocy, przestępstw kryminalnych lub aktów seksualnych. Bądź ostrożny, używając w Twojej opinii humorystycznych określeń czy obrazków, mogą być dla kogoś obraźliwe.
10. Unikaj także zdjęć, filmów lub tekstów, które ukazują Ciebie lub inne osoby w sposób, którego mógłbyś się ich wstydzić na szerszym forum.
11. Jesteś odpowiedzialny nie tylko za swoje własne treści, ale także za treści, które inni pozostawiają na Twoich stronach. Zwracaj na nie uwagę i dokonuj selekcji.
12. …

Korzystałem m.in. z Monika Heusinger, Lernprozesse digital unterstützen. Ein Methodenbuch für den Unterricht, Weinheim 2020; Philippe Wampfler, Digitaler Deutschunterricht. Neue Medien produktiv einsetzen, Göttingen 2017;